Jeśli dziennikarz i historyk w jednym pisze książkę popularnonaukową, to musi być ona interesująca i pochłania się ją w jeden wieczór. Wielbiciele historii regionu olkuskiego zyskali właśnie nową pozycję na półkę z książkami regionalistycznymi, a są nią „Dwory szlacheckie Ziemi Olkuskiej” autorstwa Jacka Sypienia. Tematyka jak najbardziej na czasie, chociaż o przeszłości głównie pisze autor w tej pozycji wydawniczej.
Tęsknota za dworami, w których kiedyś toczyło się życie towarzyskie i kulturalne miejscowych elit, uwidacznia się we wciąż powracającej modzie na dwory i dworki w bardziej lub mniej udanej wersji współczesnej. Pewnie dlatego, że dwory to nie tylko budowle, ale styl życia i niepowtarzalny klimat, rodzinne sagi, historyczne zawieruchy oraz to coś, co sprawia, że o dworach i ich mieszkańcach chce się czytać. „Dwory szlacheckie Ziemi Olkuskiej” są książką, w której narracja, momentami gawęda, przeplatana jest porządnym zastrzykiem wiedzy historycznej dotyczącej naszego regionu, ale również historii Polski i historii powszechnej. Mozolna praca autora tej pozycji widoczna jest w skrupulatnie zebranych informacjach o właścicielach miejscowych dworów, niektórych zapomnianych w wyniku poplątanych dziejów naszej ziemi. Książka przypomina ich w sposób kompleksowy, bo autor oprócz informacji biograficznych, zaciekawia czytelnika barwnymi opowieściami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Niektóre z nich dopiero teraz doczekały się zapisu.
W książce autorstwa Jacka Sypienia, oprócz merytorycznego wprowadzenia do zagadnienia, znajdziemy opisy czternastu dworów, które istniały kiedyś na terenie powiatu olkuskiego, ale w znamienitej większości stoją do dziś dnia, racząc swoim pięknem nie tylko ich mieszkańców, ale również wszystkich tych, którzy je odwiedzają. Z całą pewnością wiadomo, że było ich kiedyś znacznie więcej, a te, które szczęśliwie ocalały, są niewielką pozostałością po budownictwie mieszkalnym najbardziej zamożnych mieszkańców powiatu olkuskiego. W książce znajdziemy informacje o dworach w Bolesławiu, Krzykawce i Dworku Machnickich w Olkuszu, które zostały kompleksowo odremontowane i pełnią rolę ośrodków kulturalnych. W Kwaśniowie Dolnym znajduje się odrestaurowany zamek, pełniący funkcję domu-warowni. I choć różni się architektonicznie od klasycznego dworu, jego rola była bardzo podobna. Dwie niezwykłe historie, w wielu miejscach przeplatające się, łączą się z dworami w Tarnawie i Glanowie. Odremontowane dworki z pięknymi kompleksami parkowymi, sprawiają, że czas stanął tam w miejscu. Chociaż są własnością prywatną, autor opowieści o nich dotarł do obecnych właścicieli, którzy podzielili się z nim bogatą przeszłością ich domów oraz poprzednich właścicieli. Opisu doczekał się także dwór starościński w Rabsztynie, na ruinach którego powstał nowy, niedokończony jeszcze „dwór”, jaki można zobaczyć u podnóża ruin rabsztyńskiej warowni. Na osobny wpis w książce Jacka Sypienia znalazło się również miejsce dla dworów w Porębie Dzierżnej, Imbramowicach, Podlesicach i Domaniewicach. Osobną kategorię tego typu budowli stanowią dwory w Ściborzycach i Kluczach, które rozmiarem i stylem architektonicznym bliskie są pałacykom, budowanym kiedyś przez bardzo zamożnych właścicieli. Niezwykle interesująca opowieść wiąże się z nieistniejącym już dzisiaj dworem Mroczkowskich w Olkuszu. W każdym ze wspomnianych dworów mieszkali kiedyś ludzie nie tylko majętni, ale przede wszystkim oddani ziemi, na której żyli. Znajdziemy wśród nich prawdziwych społeczników, w domach których rodziły się idee realizowane dla całego środowiska. W czterech ścianach dworów mieszkała szlachta i ziemianie, którzy dali początek olkuskiej elicie intelektualnej, elicie przez wielkie „e”. Oczywiście nie brakowało również i takich, dla których mieszkanie w jednym z dworów na terenie ziemi olkuskiej było życiowym epizodem, bo majątek ziemski był jedynie jednym z wielu, jakie posiadali w całej Polsce.
Na czytelnika, dla którego oprócz słowa pisanego, ważny jest również materiał audiowizualny, czeka prawdziwa niespodzianka. W książce została umieszczona ogromna ilość zdjęć, rysunków, reprodukcji obrazów oraz map, które w sposób kompleksowy umożliwiają dokładne zapoznanie się z zagadnieniem dworów szlacheckich na Ziemi Olkuskiej. Zostały też wydane ulotki promocyjne, opisujące sześć dworów. Autor poszedł jeszcze o krok dalej i jako integralną część swojej publikacji, przygotował również kilkuminutowe filmy o wybranych dworach. Zainteresowanych tematyką odsyłamy bezpośrednio do źródła, aby po lekturze spotkać się w większym gronie i razem z autorem podyskutować o dworach. Jeszcze w styczniu i lutym zostaną zorganizowane trzy spotkania autorskie, o których powiadomimy na naszych łamach.
Książka została wydana przez Stowarzyszenie „Zamek Rabsztyn” przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego i Starostwa Powiatowego w Olkuszu.
