Taki tytuł nosi wystawa, której wernisaż odbył się w czwartek 26 marca 2015 r. w Miejskim Domu Kultury w Olkuszu. Autorką prezentowanych tam zdjęć jest mieszkająca w stolicy Turcji olkuszanka Marta Wiekiera-Mitau. Tematem jej fotoreportaży są manifestacje kobiet walczących o zachowanie laickiego charakteru państwa i o swoje prawa. W dobie szczególnego zainteresowania islamem, coraz częściej kojarzonym z terroryzmem, wystawa ta pokazuje problemy powstałe na styku kultur, w państwie aspirującym do członkostwa w Unii Europejskiej.
Na tle danych statystycznych wysokorozwiniętych krajów Starego Kontynentu mieszkanki Turcji teoretycznie nie mają podstaw do narzekania. Odsetek zarejestrowanych przypadków przemocy w rodzinie, czy innych drastycznych przejawów braku równego traktowania płci nie odbiegają od państw o ugruntowanej i dojrzałej demokracji. Europejczyk nie znający realiów życia spadkobierców Imperium Osmańskiego mógłby zatem zapytać: O co tym kobietom właściwie chodzi?
Wyjaśnień udzieliła autorka wystawionych w olkuskim MDK zdjęć. Wychowała się w Polsce, a dokładniej w Olkuszu. Aktualnie mieszka w Stambule i tam jest świadkiem zachodzących w Turcji zmian. Podkreśliła, że statystyki poddające w wątpliwość niektóre hasła protestujących kobiet, jak choćby dotyczące przemocy w rodzinie, opierają się na zarejestrowanych przypadkach. Tymczasem wiele przypadków takich patologii może i zapewne nie są w ogóle zgłaszane. Ponadto wpływ religii na codzienne życie zdecydowanie inaczej wygląda na konserwatywnej tureckiej prowincji niż w nowoczesnym Stambule.
Marta Wiekiera-Mitau miała okazję przyglądać się tamtejszym demonstracjom jeszcze przed wyborami, w wyniku których rządy objęli zwolennicy islamizacji kraju. Protesty początkowo miały zapobiec obecnemu status quo, później stały się wyrazem sprzeciwu wobec ograniczaniu laickości państwa tureckiego. Tamtejsze kobiety, dostrzegające we wprowadzaniu szariatu zagrożenie dla swych praw, zaczęły masowo wychodzić na ulice.
Olkuszanka kierowała obiektyw swego aparatu w ich wykrzykujące wolnościowe hasła usta, pełne zaangażowania twarze, wyciągnięte w gestach sprzeciwu ramiona i dłonie ściskające transparenty. Uchwycone przez nią ułamki sekund są niezwykle wymowne, a świadomie dobrany cykl zarejestrowanych na ulicach Stambułu obrazów pozwala widzowi znaleźć się w samym centrum wydarzeń, doświadczyć ich. Wernisaż dał jego gościom sposobność jeszcze do czegoś więcej. Mogli bezpośrednio od znającej tureckie realia z własnych obserwacji i będącej naocznym świadkiem manifestacji Marty Wiekiery-Mitau usłyszeć komentarze do poszczególnych zdjęć, a także, na prośbę dyrektor MOK Grażyny Praszelik-Kocjan, tłumaczenia napisów widniejących na transparentach.
Pomimo, że na tę ubogacającą oglądanie zdjęć obecność autorki liczyć na co dzień nie można, to zachęcamy do odwiedzenia sali wystawienniczej na I piętrze olkuskiego MDK. „Stambuł – kobiety i polityka” gościć tam będzie do 20 kwietnia br. Wystawę zaaranżowała Wioletta Sarota-Stach.
MOK Olkusz
