8 marca w Sali Obrad Urzędu Miasta Kraków odbyła się debata akademicka zatytułowana „Dlaczego pamiętamy o żołnierzach wyklętych?”. W stolicy Małopolski, Olkusz miał swoją reprezentację w postaci drużyny IV Liceum Ogólnokształcącego. Naprzeciwko naszych licealistów stanęli ich rówieśnicy z IV LO im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie. Historyczna debata była głównym punktem tygodnia obchodów pamięci o Żołnierzach Wyklętych w olkuskim IV LO. Wcześniej przy Korczaka ukazała się wystawa, prezentująca sylwetki osób związanych z II Konspiracją, wyświetlono również film oraz spektakl sceny faktu Cezarego Harasimowicza pt.: „Tajny współpracownik”.
Do Krakowa zespół IV LO pojechał w pięcioosobowym składzie. Wojciecha Kowalskiego, Bartosza Wiśniewskiego, Kamila Cupiała i Karola Piłkę wspierał nauczyciel Michał Masłowski – główny koordynator przedsięwzięcia pamięci o żołnierzach wyklętych. Niecodzienne
spotkanie z historią otworzył dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej – Marek Lasota. Debatę poprowadził pracownik IPN Maciej Korkuć, a honorowym patronatem objął ją Przewodniczący Rady Miasta Kraków Bogusław Kośmider. Debata została podzielona na cztery panele tematyczne dotyczące postaw żołnierzy i polskich polityków wobec sowieckiego zniewolenia w latach powojennych, konsekwencji oraz sensu dokonanego wyboru w latach 1945 – 1963, a także znaczenia oporu niepodległościowego w wielopokoleniowej perspektywie.
Oprócz szkolnych reprezentacji, Salę Obrad krakowskiego Urzędu Miasta szczelnie wypełnili uczniowie z różnych szkół średnich. Pojedynek słowny na argumenty i oceny postaw ludzi żyjących w tych trudnych, powojennych latach trwał prawie trzy godziny. Olkuska młodzież prezentowała postawy polityczne m.in. popieranego wówczas przez ogół społeczeństwa premiera Stanisława Mikołajczyka i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Uczniowie „Czwórki” przedstawili też działania podejmowane przez cztery zarządy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Przeciwna strona zajęła się natomiast postawami przyjmowanymi przez „Żołnierzy Wyklętych” na terenach RP. – Taka debata to świetna okazja do sprawdzenia się uczniów pod względem wiedzy i 
umiejętności retorycznych. Ta dość trudna dyskusja pokazała również, że młodzież bardzo chce poznawać współczesną historię i chce usłyszeć o losach ludzi mających wprawdzie różne korzenie polityczne, ale jednakowo zaangażowanych w walkę o wolną i niepodległą Polskę. Dodatkowo debata pokazała, iż nasi uczniowie nie mają żadnych kompleksów wobec uczniów z Krakowa. Wiedzą od nich dużo więcej – chwali swoich uczniów historyk Michał Masłowski.
Z wymiany historycznych argumentów z czasem wywiązała się dyskusja na temat Rzeczypospolitej w latach 1945-1956, której ton nadawała młodzież z Olkusza. Na zakończenie debaty stojącej na wysokim poziomie naukowym obie strony zaprezentowały argumenty za zwalczaniem „utrwalaczy władzy ludowej”, które ostatecznie doprowadziły do obalenia ustroju komunistycznego w Polsce. – Temat Żołnierzy Wyklętych do dziś budzi spór wśród historyków. Wciąż trwa debata nad sensem działań zarówno tych politycznych jak i militarnych, podejmowanych w obliczu kolejnej okupacji. Oczywiście dziś jesteśmy mądrzejsi, ponieważ znamy dalsze wydarzenia i konsekwencje prowadzonych wtedy działań. Tak politycy, jak i żołnierze wyklęci doświadczyli represji ze strony władzy komunistycznej. Cieszę się, że mogliśmy uczestniczyć w tym niecodziennym spotkaniu z historią, ponieważ ludzie młodzi, tacy ja my, mogli szerzej zapoznać się z tą pomijaną częścią naszej historii i wyrazić zdanie na jej temat – mówi uczeń IV LO, Wojciech Kowalski.
Fot: Zbiory IV LO
