Las szumi, czy już tylko piszczy?

– Spacerując często po lasach wokół Olkusza odnoszę wrażenie, że prowadzone wycinki drzew obejmują zbyt duże obszary – z taką sugestią zwrócił się do nas jeden z Czytelników. Jak się okazuje, podobne zdanie w sprawie gospodarki prowadzonej przez Nadleśnictwo Olkusz mają też inne osoby, które z niepokojem patrzą na ginące połacie lasu.

Niepokojowi towarzyszą również zapytania, czy wszystkie działania leśników są przemyślane. – Po prowadzonych pracach wycinkowych pozostawiane są sterty suchych gałęzi z koron wyciętych drzew. Uniemożliwia to przejście ludziom i zwierzętom. Dlaczego tak się dzieje i kto za taki stan odpowiada? Na zdjęciach widać, że prace są już zakończone, łącznie z nasadzeniem, a gałęzie pozostały – napisał do nas Czytelnik Marek. Odpowiedzi na to pytanie poszukaliśmy u Nadleśniczego Marcina Polaka. – Przypomnę tylko, że las jest zbiorowiskiem wzajemnie oddziałujących na siebie organizmów zwanych biocenozą, żyjących w biotopie leśnym stanowiącym jako całość ekosystem leśny. Na zrębach pozostawia się 10-20% cienkich gałęzi zwanych chrustem, celem zwiększenia próchnicy w glebie i dla rozwoju pożytecznej fauny. Dużą część pozostałości pozrębowych miejscowa ludność, w uzgodnieniu z leśniczym, pozyskuje na opał, reszta natomiast jest frezowana dla ubogacenia piaszczystej gleby w pożądane części organiczne, poprawę jej struktury i żyzności – informuje Nadleśniczy i zarazem dodaje, że pozostałości pozrębowe nie są dla zwierzyny żadną przeszkodą. Wręcz przeciwnie. – Stanowią one źródło pożywienia, a często także i schronienia – dodaje Marcin Polak.

A w jakim celu pozostawia się „wyspę” kilkunastu drzew na wyciętym obszarze narażając je na niszczące działanie silnych wiatrów? – Kępy starych drzew pozostawia się na wyciętym obszarze z kilku powodów. Po pierwsze stanowią one nasienniki, czyli pozwalają na naturalne odnowienia w ich pobliżu. Dodatkowo chodzi o podzielenie większych otwartych przestrzeni w celu stworzenia osłony dla nowych nasadzeń, zróżnicowanie wiekowe i gatunkowe przyszłych drzewostanów oraz kształtowanie krajobrazu. Kępy stanowią również potencjalne schronienie dla drobnej zwierzyny i ptaków – przekonuje olkuski Nadleśniczy.

Ostatnie wycinki spowodowały również u amatorów leśnych wędrówek większe zainteresowanie strukturą wiekową lasu w okolicach Olkusza, z uwzględnieniem tego stanu sprzed dziesięciu lat. Obecnie najwięcej – bo 35% struktury leśnej w promieniu 5 kilometrów od Olkusza stanowią drzewa II klasy, a więc te mające od 21 do 40 lat. Klasa III drzew (41-60 lat) zajmuje obecnie 25% powierzchni, a klasa IV (61-80 lat) 15%. Drzewa rosnące mniej niż 20 lat oraz te od 80-tki w górę, zajmują po 10% powierzchni. Najmniejszy odsetek struktury lasów (5%) stanowią drzewa ponad stuletnie. W 2005 roku te liczby wyglądały nieco inaczej. Dwa razy więcej było drzew najstarszych i tych najmłodszych.

– Doskonałą sytuacją byłoby osiągnięcie struktury „lasu normalnego” tj. powierzchniowy udział wszystkich klas wieku byłby taki sam. Niestety, na obecny skład procentowy poszczególnych klas wieku drzewostanów zlokalizowanych wokół Olkusza miały bardzo duży wpływ pożary z lat 1988, 1990 i 1992. Zwłaszcza ten ostatni zdecydowanie zmienił strukturę wiekową naszych lasów. Również liczne prace rekultywacyjne prowadzone na terenach pogórniczych znacznie je odmłodziły – zaznacza Nadleśniczy Polak.

A co z tak powszechną ostatnio rębnią? – Wszystkie prace zrębowe prowadzone są zgodnie z zatwierdzonym przez Ministra Środowiska planem urządzania lasu. Bory sosnowe są prowadzone tzw. rębnią zupełną. Sosna do wzrostu potrzebuje pełnego oświetlenia, dlatego w przypadku tego gatunku taka rębnia jest najlepszym sposobem na zachowanie trwałości lasu. Chciałbym również nadmienić, że w promieniu 10 km od Olkusza w kierunku na południe, wschód i północ wzrasta procentowo powierzchnia starszych klas wieku. Zmienia się także struktura gatunkowa – monokultury sosnowe ustępują drzewostanom bukowym. Ponadto lasy zlokalizowane wokół Olkusza nie są wyłącznie zarządzane przez Nadleśnictwo. Występują lasy miejskie, kolejowe, a także prywatnych właścicieli – kończy Marcin Polak, zachęcając wszystkich zainteresowanych tematem do rozmów, w których Nadleśnictwo chętnie podzieli się swoją wiedzą na tematy związane z leśnictwem.

Głos w sprawie zabrał także inny Czytelnik, Bronisław Wolitek. Jak sam przyznaje, w Olkuszu mieszka od niemal 30 lat, a jego ulubioną formą relaksu są spacery po lesie. – Od dawna z niepokojem obserwuję wycinanie dużych połaci lasu. Niestety nie są to jakieś sporadyczne poczynania, ale zakrojone na szeroką skalę pustoszenie drzewostanu, które w ostatnim czasie przybrało szczególne rozmiary – mówi Pan Bronisław, który jednym tchem wymienia miejsca, gdzie występują polany z kępami drzew. Zagaje, Olewin, Wiśliczka, Osiek, lasy przy os. Młodych, os. Słowiki i w drodze na Rabsztyn – wszędzie tam zaczyna brakować drzew. Mężczyzna ma również inną tezę. Biznes wygrywa z dobrem wspólnym i dlatego las obecnie tylko piszczy, bowiem nie ma już czym szumieć.

Czy Wam także dały się ostatnio we znaki działania leśników prowadzących rębnię? Jak Wy, Drodzy Czytelnicy, oceniacie prowadzoną przez Nadleśnictwo gospodarkę leśną? Zachęcamy do dyskusji na www.przeglad.olkuski.pl