W 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, na Starym Cmentarzu w Olkuszu uczczono pamięć osób poległych w nierównej walce o stolicę z niemieckim okupantem. Wzorem całego kraju punktualnie o 17:00 zawyły syreny, a po okolicznościowych przemówieniach delegacje różnych środowisk pod pomnikiem harcerskim złożyły kwiaty.
W czwartkowe popołudnie 1 sierpnia, symbolicznie zatrzymała się cała Polska. O godzinie 17.00 oddano hołd powstańcom, którzy mimo zapału i wiary w sukces, na dłuższą metę nie mieli szans w starciu z uzbrojonym i dobrze wyszkolonym najeźdźcą. Ginęli za ojczyznę udowadniając, że nadzieja na odzyskanie wolności jest ogromna.
W Olkuszu miejscem gdzie oddano hołd powstańcom był Stary Cmentarz przy ulicy Nullo. To właśnie tam, przy pomniku harcerskim Powstania Warszawskiego odbyły się główne uroczystości. Honorową asystę przy obelisku pełnili żołnierze z 6. Brygady Powietrznodesantowej z Krakowa pod dowództwem kaprala Daniela Szczypczyka. Punktualnie o siedemnastej zawyły syreny, a mieszkańcy pełni zadumy odśpiewali hymn Polski, wysłuchali Apelu Pamięci oraz odmówili modlitwę za dusze poległych w czasach okupacji.
Nie zabrakło również okolicznościowych przemówień. Burmistrz Roman Piaśnik na przykładzie powstania mówił o heroicznej postawie naszych rodaków walczących niegdyś o wolność. – Każda rocznica tego wydarzenia jest dla nas symbolem, abyśmy mogli na chwilę zatrzymać się i zastanowić, co możemy uczynić dla naszego kraju, aby to ogromne poświęcenie naszych przodków nie zostało zmarnowane – zaznaczył gospodarz miasta. Starosta Bogumił Sobczyk przekonywał, że obowiązkiem każdego Polaka jest choć raz odwiedzić Warszawę i znajdujące się w stolicy Muzeum Powstania Warszawskiego. – To miejsce od pierwszego kroku przepełnione jest klimatem tamtych wydarzeń – przekonywał szef powiatu. – Na historię powstania możemy spojrzeć z różnej strony. To ponad 60 dni walk, to ponad 200 tysięcy uczestników po naszej stronie, dziesiątki ton popiołów i szczątków, na samej Woli 12 tys. ton szczątków dzieci i kobiet. Zniszczonych 70% mieszkań, 90% zabytków, 100% mostów. Taki był plan, Warszawa miała być miastem ruin – wspominał starosta. Posłanka Lidia Gądek zaznaczyła natomiast, że musimy wyciągnąć lekcję z bohaterskich czynów powstańców, bo oni przecież walczyli o przyszłość kolejnych pokoleń. – Chciałabym, żeby dzisiaj z tego miejsca poszło na cały kraj: Polska ma być krajem bez nienawiści! Możemy się różnić, nie zgadzać się ze sobą, ale musimy się szanować, zawsze! – apelowała przedstawicielka parlamentu.
Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 roku do walki w stolicy przystąpiło ok. 40–50 tys. powstańców. Szacuje się, że w czasie walk w Warszawie zginęło około 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej wyniosły prawie 180 tys.
Olkuszanie w Powstaniu Warszawskim
Warto także wiedzieć, że w stolicy walczyli mieszkańcy Olkusza i ziemi olkuskiej. Między innymi Krystyna Maria Minkiewicz ps. „Żaba”, „Krystyna” (ur. 1913 r.), córka Antoniego Minkiewicza – zasłużonego, olkuskiego działacza społecznego. Jako żołnierz AK (Grupa Bojowa „Krybar”- III zgrupowanie „Konrad”) brała udział w walkach na Powiślu. Po kapitulacji wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Jej brat, kapral podchorąży Władysław Minkiewicz ps. „Rudzki”, walczył w tym samym oddziale.
Ponadto w trakcie Powstania Warszawskiego wraz z grupą więźniów Pawiaka został rozstrzelany olkuszanin Antoni Kocjan, słynny konstruktor lotniczy, a podczas wojny szef wywiadu lotniczego AK, który odkrył tajemnice niemieckiej broni V1 i V2. Wielu mieszkańców ziemi olkuskiej udzielało pomocy mieszkańcom Warszawy, którzy musieli opuścić miasto po upadku powstania, przyjmując ich do siebie.
Pomnik harcerski na pamiątkę bohaterów stolicy
Symboliczny obelisk Powstania Warszawskiego na olkuskim Starym Cmentarzu został ustawiony w 2009 roku z inicjatywy olkuskich harcerzy Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. O niski postument, stylizowany na fragment ściany z nieregularnie ułożonych cegieł, oparta jest granitowa tablica, a na niej napis: „W 65 rocznicę Powstania Warszawskiego harcerze”. Na tablicy u góry wykuty jest symbol Polski Walczącej, poniżej ukośnie daty „1944 – 2009”. Po prawej wykuta róża, u dołu harcerska lilijka przepasana szarfą, a po prawej stronie obelisku stoi drewniany krzyż. To właśnie przy tym pomniku rokrocznie, w rocznicę wybuchu Powstania odbywają się uroczystości upamiętniające ten tragiczny zryw wolnościowy.
Organizatorami olkuskich obchodów 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego byli: Burmistrz Miasta i Gminy Olkusz Roman Piaśnik, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Olkuszu oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej w Olkuszu.
{joomplu:88063}{joomplu:88038}{joomplu:88065}
