Istniejący od 90. lat Cech Rzemiosł Różnych w Olkuszu skupia w swoich szeregach mistrzów wielu zawodów. Dbają oni nie tylko o swoje warsztaty, ale również o to, żeby ci, którzy pójdą w ich ślady, wykonywali swój fach zgodnie ze sztuką zawodu. Dzięki nim możemy zajadać się dobrym chlebem i ciastkami, mieć ładne meble w salonie, sprawne samochody, modną fryzurę i wiele innych rzeczy, nad autorstwem których nie zastanawiamy się na codzień. Już za kilka dni olkuscy rzemieślnicy będą obchodzić święto swojego patrona – św. Józefa.
Przypadająca na 19. marca sobota będzie dniem rzemiosła, tego tradycyjnego i całkiem nowoczesnego. O godzinie 17:30 spod budynku Cechu przy ul. Króla Kazimierza Wielkiego zbiorą się poczty sztandarowe i rzemieślnicy, po czym przemaszerują do Bazyliki św. Andrzeja na Mszę świętą w intencji rzemieślników, pracowników i uczniów, która rozpocznie się o godzinie 18. Data uroczystości nie jest przypadkowa. Na ten dzień przypada święto św. Józefa, który od średniowiecza jest patronem właśnie rzemiosła.
Różne formy zrzeszania rzemieślników olkuskich istniały w mieście właśnie od średniowiecza. Niektóre z wymienianych w źródłach historycznych cechów, jak na przykład kowale, czapnicy, czy piwowarzy, to zawody znane większości już tylko z opowieści. Prestiż i umiejętności naszych rzemieślników w XVI i XVII wieku sprawiały, że zaliczano olkuskie rzemiosło do czołówki w Małopolsce. W okresie międzywojennym istniało 19 cechów, z czego najliczniejsza była grupa rzemieślników branży skórzanej. Co ciekawe, w owych czasach cechy oprócz naturalnego podziału na branże, dzieliły się również ze względu na pochodzenie polskie i żydowskie.
Olkuski Cech ma 90-letnią historię, którą tworzyli rzemieślnicy kilku pokoleń. Za jego początek przyjęto rok 1921, w którym założono Olkuskie Stowarzyszenie Rzemieślniczo- Przemysłowe. Wojna zmusiła do przerwania działalności, którą wznowiono rok po jej zakończeniu. W zmienionej nieco formie działa obecnie na terenie czterech gmin powiatu olkuskiego: Olkusz, Bukowno, Bolesław i Klucze. Skupia 70 rzemieślników, z których połowa ma uprawnienia do nauki zawodu. Z ich wiedzy i doświadczenia korzysta 100 uczniów, którzy pod czujnym okiem zgłębiają tajniki 14 profesji: blacharstwa samochodowego, mechaniki, lakiernictwa, elektromechaniki pojazdów, ślusarstwa, stolarstwa, rzeźnictwa-wędliniarstwa, krawiectwa, elektromechaniki agd, młynarstwa (aktualnie zawód na wymarciu), piekarstwa, cukiernictwa, fryzjerstwa oraz jubilerstwa.
Cech Rzemiosł Różnych jest stowarzyszeniem skupiającym pracodawców, do którego przynależność jest całkowicie dobrowolna. Na czele cechu stoi zarząd składający się z 7 osób. Starszym cechu jest Fryderyk Kocjan (hydraulik), a podstarszymi Janusz Piasny (piekarz) i Adam Rogóż (blacharz). Rzemieślnicy przynależący do Cechu mają możliwość wymiany doświadczeń i wypracowywania wspólnych inicjatyw na rzecz środowiska. Mieszkańcy mogą ich również zobaczyć na różnych uroczystościach kościelnych i świeckich, nierzadko w tradycyjnych rzemieślniczych togach i srebrnych insygniach z herbem miasta, które kilkanaście lat temu zostały ręcznie wykonane ze srebra. Inną, i chyba najważniejszą zresztą misją Cechu, jest stwarzanie warunków do nauki rzemiosła dla najmłodszego pokolenia pracowników i oczywiście przekazywanie wiedzy na temat konkretnych zawodów. Aktualnie uczniowie najchętniej wybierają naukę w zakładach fryzjerskich i samochodowych oraz w piekarniach i cukierniach. Cech jest zrzeszony w Małopolskiej Izbie Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Krakowie.
Rys historyczny na podstawie: „Powiat olkuski. Od rzemiosła do przemysłu”, Agencja Reklamowo-Wydawnicza „Promocja Polska”, Bydgoszcz 2008.
