Uczniowie Zespołu Szkół Nr 1 w Olkuszu są wychowywani w duchu patriotycznym i aktywnie włączają się w projekty związane z historią. Pasjonują się rekonstrukcjami dawnych wydarzeń. Biorą udział w grach historycznych. Czują się tam jak przysłowiowa „ryba w wodzie”. Pragną mieć „we krwi” sposób działania, który obowiązywał w historycznych warunkach partyzanckich. Promują tradycje patriotyczne regionu olkuskiego.
W dniu 5 czerwca 2016 r. patrol „SEWER” z ZS Nr 1 pod przywództwem Pana Mariusza Grewendy, zajął zaszczytne I miejsce w VII Rajdzie Szlakami Żołnierzy 1. Pułku Strzelców Podhalańskich AK, spośród licznych drużyn z województwa małopolskiego. Rajd odbył się w dniach 3-5 czerwca 2016. Został zorganizowany przez Instytut Pamięci Narodowej, Oddział Kraków oraz Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „1. Pułk Strzelców Podhalańskich AK”. Celem imprezy było poznanie dziejów niepodległościowego podziemia zbrojnego z lat 1939-1945 na terenie pow. gorlickiego oraz kultywowanie pamięci o walce zbrojnej AK.
Patrol z ZS Nr 1 przyjął swoją nazwę na cześć podporucznika Józefa Janusza Lipy, który walczył w AK pod pseudonimem SEWER. Józef Janusz Lipa był komendantem Obwodu AK Olkusz. Za swoją patriotyczną działalność po wojnie był aresztowany, w brutalny sposób przesłuchiwany i więziony, zmuszany do niewolniczej pracy.
Członkowie drużyny z „Mechanika” mimo, że byli pionierami w Rajdzie, znakomicie sobie w nim poradzili. Pokonali trasę 17 km dziennie o wymagającym stopniu trudności. Sprawne korzystanie z kompasu, mapy, latarki, nawigacji, umiejętne szyfrowanie, strzelanie, obserwacja, musztra, elementy gry terenowej i miejskiej, sztuka przebycia wyznaczonego szlaku, mylenie okupanta to zadania, z którymi trzeba było się zmierzyć.
Trudne warunki terenowe nie ułatwiały wykonania rozkazów. Zwycięska drużyna na własnej skórze poczuła, co znaczyło być w czasie wojny partyzantem. Ile potrzeba było sprytu, talentów, umiejętności rozeznania w terenie, znajomości geografii, wytrzymałości fizycznej a przede wszystkim samozaparcia i hartu ducha. Zadaniem patrolu było zgodne ze znakami na mapie pokonanie trasy, mieszcząc się w określonym limicie czasu, odnajdywanie punktów kontrolnych oraz wykonywanie wyznaczonych zadań.
Gorlice (Rynek), kaplica z latarnią, Wierzchowina, Bielanka, Miejska Góra, Suchy Wierch, Ropa – to niezapomniane miejsca, które znakomicie „zaliczyli” uczniowie z „Mechanika” . Wspólne posiłki, charyzmat dowódcy patrolu, wykonywanie rozkazów, klimat „dawnych dni”, cementowały drużynę. Spotkania z kombatantami, inscenizacje, rekonstrukcje historyczne przy Dworze w Ropie, pamiątki rajdowe, nagrody, dostarczyły mnóstwo wrażeń.
Uczniowie uczestniczyli we Mszy Św. w intencji żołnierzy i współpracowników AK w starym kościele w Ropie.
Skład zwycięskiej drużyny z ZS Nr 1: Aleksandra Kozieł, Beata Banyś, Edyta Banyś, Wojciech Piłka, Piotr Kruszak, Paweł Kluczewski, Karol Piłka. Już nie mogą doczekać się kolejnych rajdów historycznych.
Iwona Rams z ZS Nr 1 w Olkuszu
