28 października, trochę później niż zwykle (z przyczyn technicznych), czwarty raz rozpoczął swoją działalność Olkuski Uniwersytet Trzeciego Wieku. 211 studentek i studentów Uniwersytetu oraz liczna grupa zaproszonych gości zasiadła w pięknie odnowionej sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury, by kontynuować edukację. Głównym sponsorem Uniwersytetu jest Urząd Miasta i Gminy.
Uniwersytet działa na dwu poziomach: ogólnie dostępnych, bezpłatnych wykładów oraz zajęć fakultatywnych. Zajęcia fakultatywne są kontynuacją cyklu zeszłorocznego i są płatne (13 zł miesięcznie za jeden fakultet, 26 złotych za każdy kolejny). Są one dostępne w grupach języka angielskiego i niemieckiego, komputerowo-internetowej i plastycznej (malarskiej i rysunkowej), do pozostałych grup: gimnastyki relaksacyjnej i gimnastyki rehabilitacyjnej można się zapisywać bez ograniczeń. Działa nadal chór, który powiększył się o kilku miłośników śpiewu. Będą także prowadzone zajęcia na basenie, zarówno jako zajęcia relaksacyjne, jak i nauki pływania dla tych, którzy chcą się nauczyć pływać. W edukacji mogą uczestniczyć wyłącznie olkuszanie trzeciego wieku bądź renciści.
Uroczystość rozpoczęła się od pieśni „Gaudeamus” – „Dopóki jesteśmy młodzi…” Zawsze młodzi duchem, zawsze pełni inicjatywy, jak niezmordowana pani Danuta Schewitz, Przewodnicząca Rady Studentów. Witając zebranych, burmistrz Dariusz Rzepka w krótkim przemówieniu życzył studentom sukcesów w zdobywaniu wiedzy, umiejętności i sprawności, tym bardziej że zmodernizowana sala widowiska MDK zapewni zdecydowanie lepsze niż w poprzednim roku warunki do pracy. Dziękując organizatorom za wkład pracy, szczególnie wyróżnił poczynania dr. Włodzimierza Łysonia, dzięki którego zdecydowaniu i determinacji powstał Olkuski Uniwersytet i nadal działa z powodzeniem.
Przewodniczący Rady programowej OUTW, profesor dr hab. Andrzej Szromnik, podkreślił, iż idea uniwersytetów przyniosła wspaniałe wyniki. Obecnie jest ich w Polsce 250 i spełniają trzy podstawowe zadania: edukacyjne, kształcenie umiejętności, aktywizujące oraz funkcję integracyjną, tak ważną i potrzebną w przypadku ludzi starszych, spychanych w obecnych czasach na drugi plan przez nader agresywną młodość.
W miniwykładzie Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Śląskiego, prof. dr habilitowany Wiesław Banyś, scharakteryzował dzisiejszą funkcję uniwersytetów, również uniwersytetów trzeciego wieku. Najważniejsza to funkcja cywilizacyjna. Uniwersytet ma być otwarty dla wszystkich szukających wiedzy, musi doprowadzić do wszechstronnej dostępności edukacji. Musi zwyciężyć idea edukacji otwartej. To jest podstawowy warunek naszego rozwoju cywilizacyjnego. Stąd również rozwój uniwersytetów dziecięcych (także w Olkuszu) oraz uniwersytetów młodzieżowych. Na pierwszy nabór do Uniwersytetu Dziecięcego na Uniwersytecie Śląskim zgłosiło się aż 9000 dzieci w różnym wieku. Świadczy to o chwalebnym dążeniu społeczeństwa do szerokiej edukacji. Uniwersytet Śląski podjął się patronatu nad Olkuskim Uniwersytetem Trzeciego Wieku.
Radę programową OUTW stanowią sami olkuszanie:
prof. dr hab. Andrzej Szromnik, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie – przewodniczący
prof. dr hab. Wiesław Banyś, profesor i Rektor Uniwersytetu Śląskiego
prof. dr hab. Michał Ostrowski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
prof. dr Stanisław Jakubas, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
dr Włodzimierz Łysoń, wiceburmistrz Olkusza
dr Anna Taszycka, pracownik naukowy UJ
dr Marcin Rzepka, pracownik naukowy UJ
mgr Anna Barzycka – koordynator
W części artystycznej wystąpił chór OUTW oraz teatr MDK „Glutaminian sodu” z nowym programem, wzbogaconym o część filmową – tematycznie związaną z 20-leciem NSZZ „Solidarność”.
O idei UTW rozmawiamy z prof. Andrzejem Szromnikiem, przewodniczącym Rady programowej OUTW.
– Panie Profesorze, czym właściwie są uniwersytety trzeciego wieku z punktu widzenia formalnego?
– Uniwersytety te, na świecie i w Polsce, powstawały i nadal powstają spontanicznie i wynikają one z potrzeb starzejących się społeczeństw. Wspierane są przez instytucje samorządowe poszukujące formalnych rozwiązań przynajmniej częściowego ich finansowania. Z biegiem czasu placówki te muszą się instytucjonalizować, muszą dążyć do unifikacji, sformalizowania, gdyż trzeba je włączyć w program masowej edukacji społeczeństwa i trzeba im zapewnić naukowy patronat oraz odpowiednio wysoki program edukacyjny. Widzę tu szczególnie ważne zadanie dla wyższych uczelni.
– Komu to jest potrzebne, wszak ta wiedza, szczerze mówiąc, nie niesie naukowego postępu…?
– Wszystkim, również i ludziom młodszym, gdyż z uniwersytetów mogą korzystać, wedle swojej woli, wszyscy za niewielką odpłatnością. Starszym ludziom dają poczucie wartości, autentycznej wartości i sukcesu, spełnienia zamiarów, które nie zostały zrealizowane w ciągu aktywności zawodowej. Uniwersytety trzeciego wieku to idea doskonała! Wspierają one edukację, weryfikują i odnawiają zdobytą w przeszłości wiedzę, pobudzają i aktywizują osobowość starszych ludzi. Ważny jest przecież obywatel, również obywatel „trzeciego wieku”, światły, gotów uczestniczyć w życiu społeczeństwa, np. brać udział w wyborach, rozumieć mechanizmy i funkcje państwa. Oczywiście, nie stawia się przed słuchaczami-studentami bariery wykształcenia, dlatego wykłady muszą mieć nie tylko wysoki poziom merytoryczny, ale i odpowiednio czytelną i zrozumiałą formę przekazu.
Rada programowa i ja osobiście dbamy o to, żeby prelegentami na tutejszym Uniwersytecie ( i Uniwersytecie w Kluczach, gdzie również jestem przewodniczącym Rady Programowej) byli wykładowcy o najwyższych kwalifikacjach naukowych. Co charakterystyczne – profesorowie i wybitni specjaliści z różnych dziedzin nigdy nie odmawiają swego udziału, uważając to za swój społeczny obowiązek. – „Powinienem tam być”- odpowiadają na moją ofertę czy prośbę.
– Panie Profesorze! Czy nie szkoda czasu wybitnego naukowca na działania, bądź co bądź, drugorzędne?
– Tak przypuszcza moja żona. Ja uważam tę pracę za bardzo potrzebną i dla mnie osobiście ważną. A poza tym jestem patriotą kluczewsko-olkuskim. Tu spędziłem młodość, tu ukończyłem Technikum Ekonomiczne. I choć z latami oddalam się od tych stron – na każde wezwanie jestem gotów do współpracy, podobnie jak moja uczelnia.
Ale nam się na forach przerzedzilo? No cóż, będzie mniej ale za to kulturalniej ;-).
Rzeczywiście z tym Uniwersytetem Trzeciego Wieku to znakomity pomysl. I najważniejsze, że każdy znajduje tam coś dla siebie. Nie jest to przypadek, że wielu spośród sluchaczy to emerytowani nauczyciele, bo nauczyciele, choć nie tylko, są przeważnie bardzo otwarci na Świat. Nie napiszę, że Uniwersytetu akurat sluchaczom zazdroszczę, mam jeszcze trochę do emerytury, a czasu wolnego w tej chwili bardzo malo, cieszę się, że w Olkuszu zdarzają się czasami godne XXI wieku rozsądne i przyzwoite inicjatywy.