29.3 C
Olkusz
poniedziałek, 22 lipca, 2024
Kultura Historia i tradycja regionu

Historia i tradycja regionu

Bukowno jako realizacja idei zwanej „Płucami Zagłębia”

W wydanej niedawno monografii „Dzieje Bukowna” podjęty został temat, który zapewne bliski jest nie tylko mieszkańcom tego miasta, ale także obywatelom Olkusza. Przed II...

Narodziny, rozkwit i upadek reformacji w Polsce

W zeszłym roku obchodziliśmy 500 lat reformacji, a w stycznie bieżącego roku 435-lecie Konfederacji Warszawskiej. O reformacji na Ziemi Olkuskiej już pisałem w „Szkicach…”,...

Jak olkuscy burzymurkowie ratusz rozebrali

Ratusze, czyli budynki, w których urzędowały władze municypalne, budowano na ogół na centralnych placach miast. Rzadziej stawiano je przy bocznych ulicach. Wznoszone były na...

Słowacy w Cieplicach

 Na małopolskiej trasie Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej znalazł się największy na pod względem liczby pochowanych na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej cmentarz w Jangrocie Cieplicach....

O Olkuszu i Wolbromiu inaczej

Dziś w felietonowym stylu o dwóch największych miastach Powiatu Olkuskiego: Olkuszu (czyli mieście koziorzy) i Wolbromiu (mieście szpilorków).   Gościnny Olkusz Ostatnio sporo pisałem o okolicznych miejscowościach,...

Nowa izba pamięci w rocznicę powstania Armii Krajowej

14 lutego 2018 r. w siedzibie olkuskiego koła Światowego Związku Żołnierzy AK rozpoczęła funkcjonowanie izba pamięci poświęcona żołnierzom podziemia niepodległościowego na ziemi olkuskiej. ...

Zapomniany pisarz i zapomniana powieść o Ziemi Olkuskiej

Prozaik, poeta i dramatopisarz Eugeniusz Gołębiowski nie był autorem, o którym byśmy powiedzieli „krajan”. Urodził się wszak nie u nas, ale w Zagórzu koło...

Generał Taszycki, bohater bitwy, w której nie brał udziału

Pięknie przedstawili Jan Styka z Wojciechem Kossakiem na słynnej Panoramie Racławickiej generała ziemiańskiego Józefa Gabriela Longina Taszyckiego (pieczętował się herbem Strzemię). Tenże krocząc...

Trzy podolkuskie wsie na literę „z”

Zimnodół Zaczniemy od miejscowości, która ma istotne znaczenie dla historii Olkusza. Jej nazwa ma pochodzenie topograficzne, wywodzi się po prostu od „zimnego dołu”.  W tym samym,...

Zapomniani politycy związani z Ziemią Olkuską

Dwie sylwetki polityków przedwojennych, prawicowego i lewicowego, obaj mieli w swoim życiorysie coś, co ich łączyło z Ziemią Olkuską. Zażywny Leopold Tomaszkiewicz W wydanej w...

Dzieje Sławkowa od 1905 do 1939 r.

Powołanie straży ogniowej. W 1905 r. powstała w Sławkowie Straż Ogniowa Ochotnicza. Strażacy znaleźli się wśród straży obywatelskiej, którą powołano podczas istnienia Rzeczpospolitej Sławkowskiej....

Ostatni rozstrzelany powstaniec styczniowy Mitrofan Podhaluzin

Gdy myślimy o obcokrajowcach walczących w powstaniu styczniowym, przychodzą nam do głowy nazwiska tych najbardziej znanych: płk. Francesco Nullo, Andrieja Potiebni, Franciszka de Rochebruna....

Godne życie i śmierć generała Stefana Buchowieckiego

Mało brakowało, a przegapilibyśmy ważną rocznicę; w tym roku, czyli jeszcze w 2017, minęło 90 lat od śmierci wybitnego mieszkańca naszego miasta. Rzutem więc...

17 wieków dziejów Ryczówka

Leżąca na północy gminy Klucze wieś Ryczówek swą zdrobniałą nazwę ma wywodzić albo od ryku dzikich zwierząt (ponoć były tu nawet niedźwiedzie, stąd funkcjonowanie...

Jak dawniej wyglądał czas świąt Bożego Narodzenia

Adwent. Okres przygotowania do świąt Bożego Narodzenia nazywano dawniej „czterdziestnicą” – od czterdziestu dni jego trwania. Później okres ten ustalono od czwartej niedzieli przed...

Na kłopoty (gospodarcze) Kwiatkowski

„Jeżeli jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle?” Eugeniusz Kwiatkowski Dotychczasowy wicepremier Mateusz Morawiecki zastąpił Beatę Szydło na stanowisku szefa Rady Ministrów. Dziennikarz Agencji Informacyjnej...

Szkice z dziejów Wolbromia od pocz. XIX w. do 1989 r.

Po zaborach znalazł się Wolbrom najpierw w Austrii, potem od 1809 r. w granicach podległego Rosji księstwa Warszawskiego, a w 1815 wszedł w skład...

Przechodzień – ks. Wawrzyniec Strzeżowski

O przydatności telefonów komórkowych nie trzeba nikogo przekonywać. Trudno już wyobrazić sobie bez nich życie, zwłaszcza towarzyskie, a już zupełnie nie można sobie wyobrazić...

Stanisław Wałach i jego dzieło w bazylice pw. św. Andrzeja Apostoła

Jak rozróżnić, który artysta wykonał dzieło, skoro powstało dzięki pracy dwóch czy więcej osób? Które dokładnie nuty Requiem napisał Mozart, a które dopisał, według...

O obrazie skradzionym z olkuskiej bazyliki

Obraz skradziony przed ponad stu laty z olkuskiej bazyliki znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Choć minęło w tym roku 110 lat od...

Józef Świątkowski i Skład Win i Towarów Kolonialnych w Olkuszu

To dość znane stare pocztówki z Olkusza, z czasów przedwojennych, na jednej widać kamienice przy ul. Krakowskiej, z okazałym – jak na tamte czasy...

Poetyckie wypominki

Mamy listopad, miesiąc wspominania tych, którzy odeszli. Chciałem dziś przypomnieć dwoje poetów, dwoje ludzi, których dobrze znano w Olkuszu i ogólnie na Ziemi Olkuskiej,...

Mniej znany z Kantorów

Już przeszło ćwierć wieku minęło od śmierci Tadeusza Kantora, wybitnego polskiego artysty – malarza i dramaturga, którego sztuki „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną...

Olkusz w czasach PRL – w wielkim skrócie…

Październik już zawsze kojarzył mi się będzie z rewolucją październikową – jak wiadomo, w istocie odbyła się w listopadzie – z Leninem i systemem,...

Diabeł Łańcucki …wolności najgorętszy miłośnik – cz. 2

Przełom XVI i XVII w. to w dziejach Rzeczypospolitej szlacheckiej czas niespokojny, wróżący nadchodzące nieszczęścia. Warcholąca szlachta mocno wówczas napsuła krwi miłościwie nam panującemu...

Diabeł Łańcucki …wolności najgorętszy miłośnik

Przełom XVI i XVII w. to w dziejach Rzeczypospolitej szlacheckiej czas niespokojny, wróżący nadchodzące nieszczęścia. Warcholąca szlachta mocno wówczas napsuła krwi miłościwie nam panującemu...

Dzieje Sławkowa od upadku Rzeczypospolitej do pocz. XX wieku

W 1790 r. liczący ok. 1,5 tys. mieszkańców Sławków wraz z całym Księstwem Siewierskim został wcielony do Korony. Stał się wówczas miastem królewskim. Naddzierżawcą...

Innowiercy w dziejach Olkusza

W historii Olkusza odnajdujemy liczne informacje o różnowiercach. Nim w połowie XVI w. trafiła do tego starego górniczego miasta reformacja, istnieją ślady działalności husytów...

O Januszu Czerniaku

O Januszu Czerniaku, poecie, malarzu, muzyku, w związku z wydaniem - na 5-lecie śmierci - tomu utworów wybranych. Janusz Czerniak (1955–2012) był utalentowany wszechstronnie: poeta,...

W 100. rocznicę urodzin „Hardego”

15 września 1917 r. urodził się Gerard Woźnica, późniejszy „Hardy" – dowódca największego na ziemi olkuskiej oddziału partyzanckiego Armii Krajowej. W 100. rocznicę jego...

Stary Olkusz na fotografii

Szkice o ziemi olkuskiej