6.5 C
Olkusz
sobota, 27 kwietnia, 2024
Kultura Historia i tradycja regionu

Historia i tradycja regionu

Wyzwolili, by zniewolić – 71. rocznica

Gdy w szkole uczono mnie o bohaterskich rewolucjonistach, którzy dzierżąc w dłoniach krwistoczerwone sztandary nieśli wyzwolenie masom wyzyskiwanym przez wrednych kapitalistów, moja babcia z...

Joel Barlow – poeta i dyplomata

Ponad dwa stulecia temu zmarł w Żarnowcu Joel Barlow. Źródła różnie podają datę jego śmierci: 24, 26 a nawet 28 grudnia 1812 r. Do...

Następni Bonerowie

Dokończenie cyklu o słynnym rodzie, właścicielach Ogrodzieńca i Rabsztyna. Jan Boner Jan Boner ur. 1516 w Krakowie, zmarł tamże w 1562 r. Ten późniejszy przywódca kalwinów...

Bonerowie

Bonerowie (A. Boniecki protestuje w swym herbarzu wobec mylnego, jego zdaniem, „przezwania” nazwy tej rodziny na Bonerów: „kiedy prawie we wszystkich aktach i przywilejach,...

Dawni olkuscy pisarze i poeci

Ziemia Olkuska znana jest dziś w Polsce z utalentowanych pisarzy i poetów. To z Olkusza pochodzi znany prozaik, poeta i malarz Marek Sołtysik, z...

Nowy i stary kościół w Bolesławiu

Wszyscy zachwycają się olkuską bazyliką; podkreślają jaka jest stara i pełna zabytkowych artefaktów, takich jak np.: cenne ołtarze - ze średniowiecznym poliptykiem Jana Wielkiego...

Królowa Polski i jej zięć husyta

Elżbieta Pilecka (ur. po 1371 r., zm. 12 maja 1420 r.), córka Ottona z Pilczy i Jadwigi Melsztyńskiej, weszła do historii przede wszystkim jako...

Strzegowa

Strzegowa leży przy drodze z Pilicy do Wolbromia, tuż za Smoleniem, ale w przeciwieństwie do tej wioski, należy już do gminy Wolbrom. Wieś tzw....

Olewin

Olewin pojawia się w źródłach także jako: Olelin, Olein i Oławin. Antoni Wiatrowski, autor wydanego w 1938 r. „Ilustrowanego Przewodnika po ziemi olkuskiej” nazwę...

Moesowie z Pilicy

Pierwszym przedstawicielem niemieckiego protestanckiego rodu Moesów, którzy od połowy XIX wieku rozwijali na terenach Pilicy i Wierbki przemysł, to Krystyn August Moes (1810-1872). Krystyn...

Nekropolia Żydów Sławkowskich

Olkusz - jak zresztą cała ziemia olkuska - kiedyś nie był tak jednorodny wyznaniowo, jak obecnie. Na przełomie XVI-XVII stulecia zamieszkiwało w Olkuszu nie...

Bogucin Duży

 Bogucin Duży to wieś w południowej części gminy Klucze, tuż przy granicy z gminą Olkusz (sąsiaduje z wsią Bogucin Mały, niegdyś zwaną Bogucin Zalesie)....

Maria Płonowska

Mija właśnie 60 lat od chwili, gdy pociąg relacji Kielce - Katowice potrącił pewną nieostrożną 77-letnią kobietę. Nazywała się Maria Płonowska i była malarką,...

Ród Decjuszów

Jednym z najpiękniejszych i najbardziej eleganckich zabytków Krakowa jest Willa Decjusza – renesansowy pałacyk na Woli Justowskiej. Wybudował go w 1535 r. Just Ludwik...

Legendarne początki Sławkowa

Sławków to najbardziej na zachód położone dawne miasto ziemi olkuskiej. Zdaję sobie sprawę, że takie zdanie w Sławkowie może wzbudzić kontrowersje, bo przecież –...

Daniel Bieliński – bluźnierca w Olkuszu!

Nie słyszeliście o nim? To czytajcie! Daniel Bieliński (Bileński, Biliński, Bielecki), syn Mikołaja, pochodził ze Śląska, choć nie znane jest ani miejsce, ani data...

Papiernia w Kluczach

Ileż to pokoleń Polaków pierwsze znane sobie litery stawiało w zeszytach „w trzy linie” wyprodukowanych w Kluczewskich Zakładach Papierniczych. Decyzję o budowie najważniejszego zakładu przemysłowego...

Olkuszanie w „Księdze chamów”

Wedle opinii historyków była to pierwsza próba lustracji w dziejach Polski. To dzieło zaś było ówczesnym hitem wydawniczym, co nie dziwi, bo kto nie...

Bukowno do II wojny światowej

Miasto nad rzeką Sztołą, dawniej zwaną Czartorią. Językoznawca Stanisław Rospond zwraca uwagę, że niektóre drzewa, kiedyś często spotykane, dziś rzadkie, wielokrotnie służyły do tworzenia...

Chełmscy, dziedzice Bolesławia

Zaczęliśmy w zeszłym tygodniu opis dziejów Bolesławia dochodząc do osoby Marcjana Chełmskiego I, który żył w latach ok. 1500 – 1575. Dziś o jego...

Bolesław do czasów Marcjana Chełmskiego I

Przyjmuje się, że pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1279 roku. Właśnie w tymże roku Bolesław Wstydliwy miał założyć przy starym gościńcu z...

Antoni Kocjan – człowiek, który wygrał wojnę

Trudne losy naszej Ojczyzny sprawiają, że jesteśmy narodem pamiętającym o swoich przodkach, dzięki którym teraz żyjemy w wolnej Polsce. Wspominamy wielkich wodzów, świętujemy rocznice...

Wolbrom do końca XVIII wieku

Wolbrom ma ciekawą historię. Swego czasu mieszkańców Wolbromia (dziś ok. 9 tys. osób) zwano „szpilorkami” - na cześć szewców, których było tu kiedyś sporo;...

Domaniewice

„Domaniowice! To był przecudny zakątek ziemi, położony wzdłuż Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Stary dworek drewniany w otoczeniu lip, co najmniej stupięćdziesięcioletnich, które przeważnie kilku odnogami z...

Klucze – do II wojny światowej

(Klucze, Dołki, Klucze-Osiedle, Klucze-Osada, Bukowica, Łęszcze, Szczypy, Chrąstówki). Na północ od Olkusza, w odległości 8 km, znajduje się osada Klucze. Miejscowość znajduje się wśród wzniesień,...

Chopin w Ojcowie

Na 186. rocznicę pobytu wielkiego kompozytora na ziemi olkuskiej. „Choćby dla niczego, to dla prawdziwej piękności Ojcowa warto było zmoknąć”  Fryderyk Chopin w liście do rodziny,...

Olkuscy astronomowie

Olkusz z astronomów słynął i słynie. Skąd się ich tu aż tylu brało i bierze, nie wiadomo, ale fakt pozostaje faktem – kilku pochodzących...

Obrona dworu w Glanowie

W sierpniu obchodzić będziemy 152 rocznicę obrony dworu w Glanowie (gmina Trzyciąż). Wiadomo, rocznica okrągłą nie jest, ale ta niezwykle ciekawa historia, przy tym...

Dzieje Sułoszowy – do rozbiorów (szkic na 700-lecie)

„Widoki tak piękne, że oczu trudno oderwać i trudno wprost zdecydować się na co patrzeć. Każda skała tutaj wyłaniająca się jest piękniejsza od poprzedniej....

Sułoszowa – na 700 lecie. Czasy porozbiorowe.

  Na początku XIX w. Sułoszowa była wsią parafialną, z siedzibą gminy, która należała do powiatu olkuskiego. W 1827 r. było tu 378 domów i...

Stary Olkusz na fotografii

Szkice o ziemi olkuskiej